DAB radio - Digitale radio

INHOUD:
1. Wat is digitale radio?
2. De voordelen van digitale radio?
3. Aanbod - wat kan je ontvangen?
4. FAQ - veel gestelde vragen
5. Waar kopen?

Wat is digitale radio?

Je kan naar digitale radio luisteren dankzij DAB . Dit staat voor Digital Audio Broadcasting. Dit systeem maakt digitale radiouitzendingen mogelijk. DAB bestaat al sinds 1993 en is in Europa ontwikkeld.

Tot op heden werden radioprogramma's vrijwel uitsluitend analoog uitgezonden. Dit gebeurt via/op de middengolf (AmplitudeModulatie of AM) en de ultrakortegolf (FrequentieModulatie of FM).

Toch komen we elke dag in contact met verschillende soorten digitaal geluid : de cd is al een geruime tijd ingeburgerd en de muziek die we via de computer beluisteren is meestal digitaal opgeslagen.

Digitale radio biedt heel wat voordelen :
- een betere kwaliteit van het geluid
- een grotere keuze
- gebruiksvriendelijk
- randinformatie wordt meegegeven tijdens radio-uitzendingen

Digitale radioprogramma's kan je alleen ontvangen met een specifiek radiotoestel, de zogenaamde DAB-ontvanger. Hifi- en elektrozaken bieden verschillende soorten betaalbare DAB-ontvangers aan.

De voordelen van digitale radio

Geen ruis
Radioprogramma's worden tot nog toe bijna uitsluitend via FM of AM beluisterd. De ontvangst is niet altijd even goed. Soms komt er behoorlijk wat (ge)ruis uit het radiotoestel. De analoge signalen zijn hiervoor verantwoordelijk. Op hun weg van de zender naar het radiotoestel komen ze heel wat hindernissen tegen. Hoge gebouwen of het weer kunnen het signaal verzwakken en storingen veroorzaken. Met DAB verloopt de ontvangst ruisvrij.

Heldere geluidskwaliteit
Met DAB klinken de radioprogramma's glashelder. DAB maakt hiervoor gebruik van een speciaal soort van geluidscompressie. Die staat garant voor een hoge kwaliteit van de geluidssignalen.

Gebruiksvriendelijk
Het radiostation dat je beluistert wordt altijd weergegeven op het scherm van de DAB-ontvanger. Ook als je met de auto heel Vlaanderen doorkruist. Het is dus niet nodig om de radiofrequenties bij te stellen als je een andere provincie binnenrijdt; de meeste DAB-ontvangers zoeken automatisch alle beschikbare netten.
Het radiostation dat je wil beluisteren kies je aan de hand van de naam die op het scherm van de DAB-ontvanger verschijnt. Je hoeft dus niet zelf de frequentie te zoeken of te onthouden.

Haal meer uit je radio
Naast het radioprogramma kan je ook randinformatie krijgen via tekstberichten op het scherm van je DAB-ontvanger:
- de naam van het net
- een omschrijving van het programma
- het muziekgenre
- informatie over de muziek die je hoort : naam artiest, titel van nummer en cd
- telefoonnummers waarmee je kan deelnemen aan wedstrijden
- hoofdpunten van het nieuws
- sportuitslagen
- verkeersinformatie

Meer keuze
Op DAB is er plaats voor nieuwe diensten. Op één frequentie kan een heel pakket diensten tegelijk worden uitgezonden. DAB maakt hiervoor gebruik van een andere frequentieband dan de analoge uitzendingen. Het systeem gebruikt de beschikbare zendruimte ook zeer efficiënt.

Via DAB kunnen specifieke diensten tegelijk worden opgestart. Een paar voorbeelden :
- Extra wedstrijdverslagen kunnen worden toegevoegd aan het begin van een belangrijke voetbalwedstrijd.
- Een concert kan integraal en rechtstreeks worden uitgezonden.
- Ook zogenaamde "betaalprogramma's" behoren tot het aanbod, zowel voor eenmalige evenementen (Vb. concerten) als voor langdurige projecten (Vb. live verslaggeving van sportwedstrijden).
Hoe de omroepen in de toekomst van al die mogelijkheden zullen gebruik maken, kunnen we natuurlijk niet voorspellen.

Aanbod

Wat kan je allemaal ontvangen?

	Radio 1 volgt de actualiteit op de voet, en biedt ook humor, tips en weetjes. De muziekkeuze staat voor tijdloze kwaliteit uit vele genres en gebieden, streken en stijlen!
	Met amusement en met muziek die iedereen goed in de oren klinkt wil Radio 2 de gezelligste radio van Vlaanderen zijn. Radio 2 is "Altijd dicht bij jou".
	Donna 'makes your day' met leuke hits van vroeger en nu, sprankelende programma's vol vrolijke babbels en interessante gesprekken.
	Donna hitbits staat voor non-stop hits van vroeger en nu, van hier en overal. Smaakvol en muzikaal bij mekaar gemixt.
	Klassieke muziek, maar ook informatie die nooit vrijblijvend, maar wel relevant en actueel is.
	Klara continuo zendt non-stop de beste stukken van de grootste meesters in de meest beklijvende uitvoeringen uit.
	Studio Brussel geeft je overdag de beste pop-, rock- en dansmuziek en 's avonds een eigenzinnige selectie van genres en stijlen. Life is Music!
	Radio Vlaanderen Internationaal, voor veel Vlamingen in het buitenland al jarenlang de vertrouwde link met het thuisland (enkel digitaal via internetradio)
	Sporza: kristalheldere sportverslaggeving, live op je radio!
	Op nieuws+ hoor je op elk moment van de dag het meest recente nieuwsbulletin, aangevuld met actuele verkeersinformatie.

FAQ - veel gestelde vragen

Wat is DAB?

DAB staat voor "Digital Audio Broadcasting". Dit systeem maakt digitale radiouitzendingen mogelijk. Het is een nieuwe manier om radioprogramma's uit te zenden.

Wat zijn de voordelen van DAB?

DAB heeft heel wat troeven.
- DAB maakt een einde aan ruis. De digitale signalen van DAB zijn bijna ongevoelig voor storingen.
- Met DAB ontvang je radioprogramma's even helder als een CD.
- Op een DAB-ontvanger kies je de zender die je wil beluisteren via zijn naam. Frequenties hoef je niet meer te kennen.
- Een DAB-ontvanger blijft de zender die je koos volgen. Door het hele land.
- Via DAB krijg je een extra informatie. Programma-informatie, informatie over de muziek die wordt gedraaid, verkeersinformatie, enz..
- DAB-zenders hebben minder frequentieruimte nodig waardoor er méér in de ether kunnen. Dat betekent ook dat er bij DAB meer plaats is voor nieuwe dingen.

Wat is er mis met FM?

FM is een techniek die in de jaren vijftig is ontwikkeld en intussen bekend en betrouwbaar is geworden. Maar FM is beperkt. Naast het overbrengen van analoge geluidssignalen biedt FM maar weinig extra mogelijkheden. Randinformatie meezenden bijvoorbeeld, kan bij FM maar heel beperkt (via RDS).
Bovendien is een FM-signaal gevoelig voor storingen en kunnen er maar een beperkt aantal zenders op de FM-band.

DAB is digitaal en daardoor bijna ongevoelig voor storingen. Bovendien kan er veel makkelijker allerlei randinformatie samen met het geluidssignaal doorgestuurd worden en heeft één zender veel minder plaats nodig op de frequentieschaal.

Waarom klinkt DAB beter?

Op DAB klinken radioprogramma's glashelder. DAB maakt hiervoor gebruik van een speciaal soort geluidscompressie. Die staat garant voor een hoge kwaliteit van de geluidssignalen. DAB klinkt ook beter omdat alle ruis verdwenen is.

FM en AM gebruiken analoge signalen, die op hun weg naar het radiotoestel last kunnen hebben van allerlei hindernissen. Hoge gebouwen of het weer kunnen het signaal verzwakken en storingen veroorzaken omdat het FM-radiotoestel geen duidelijk signaal meer ontvangt. Digitale signalen ondervinden hier geen hinder van.

Gebruikt DAB dezelfde frequenties als FM?

DAB is een nieuwe manier van uitzenden die niet op de FM-band (87.5 tot 108 MHZ) werkt. DAB wordt in de meeste landen uitgezonden op de VHF-band (176 tot 230 MHz). Daarnaast gebruiken sommige landen ook de L-band (1452 tot 1492 MHz). In Frankrijk wordt alleen de L-band gebruikt.
Gelukkig hoef je dat als DAB-luisteraar niet te weten, je DAB-ontvanger zoekt dat zelf wel uit. Alleen bij de aankoop of eerste installatie kan deze informatie wel nuttig zijn.

Welke extra diensten biedt DAB?

DAB biedt de mogelijkheid om randinformatie mee te sturen met het geluidssignaal :
- de naam van het net
- een omschrijving van het programma
- het muziekgenre
De VRT-radionetten geven deze informatie bij elk programma mee. Maar er is meer mogelijk, zoals:
- informatie over de muziek die te horen is : naam artiest, titel van nummer en cd
- telefoonnummers waardoor je kan meedoen aan wedstrijden
- hoofdpunten van het nieuws
- sportuitslagen
- verkeersinformatie
Die informatie verschijnt op het scherm van de DAB-ontvanger.
Daarmee zijn de mogelijkheden van DAB niet uitgeput. Het is ook mogelijk om grafische informatie (weerkaart, cd-hoes,.) door te sturen, maar daarvoor moet je toestel wel over een schermpje beschikken. Voorlopig zendt VRT-Radio geen grafische informatie uit.

Waarom kan je DAB niet ontvangen op je FM-toestel?

DAB is een nieuwe manier van uitzenden. Het werkt met digitale signalen, terwijl FM en AM analoge signalen gebruiken. Om deze digitale signalen te kunnen ontvangen, heb je een nieuw radiotoestel nodig.

Wat is het verschil tussen DAB en RDS?

RDS staat voor Radio Data System en is een extra functie bij FM-radio. RDS maakt het onder andere makkelijker om radiostations te vinden op de FM-band (de naam van het radiostation kan je op een schermpje aflezen) en het zorgt er ook voor dat je radiotoestel zélf zoekt naar de sterkste zender van het radionet dat je beluistert.

RDS heeft het gebruikscomfort van FM-radio enorm veel verbeterd, maar helaas helpt het niet tegen storingen of ruis op de FM band.
DAB zorgt daar wél voor. De ontvangst van een DAB-zender is altijd even goed, zonder gekraak of ruis. En DAB heeft meer ruimte en mogelijkheden voor extra informatie.

Hoe vind je de radiozenders op DAB?

Een DAB-toestel zoekt zelf de zenders die je kan beluisteren. Bij DAB wordt een heel pakket radionetten op één frequentie uitgezonden. Zo'n pakket heet een 'ensemble'. De ontvangers herkennen zelf de onderdelen van zo'n ensemble. Je verandert op een DAB toestel van radionet door zijn naam te kiezen en niet door de frequentie te veranderen.

Wie toch de frequentie wil kennen: de VRT zendt uit op 223,936 MHz (frequentieblok 12A)

Wat is het verschil tussen DAB en de huidige manier van uitzenden?

Tot vandaag worden radioprogramma's in Vlaanderen vrijwel uitsluitend analoog uitgezonden. Dit gebeurt via AM (de middengolf of AmplitudeModulatie) en FM (de ultrakortegolf of FrequentieModulatie).
DAB zendt uit via digitale signalen. Die worden minder gestoord en bieden de mogelijkheid om naast geluid ook andere informatie mee te sturen.

Moet je een abonnement nemen om DAB te kunnen ontvangen?

Neen. Als je een DAB-toestel hebt gekocht, kan je meteen alle zenders ontvangen die in je streek in DAB uitzenden. DAB is dus net als AM- en FM-radio: wie een geschikt radiotoestel heeft, kan van de uitzendingen genieten.

Hoe zit DAB technisch in elkaar?

Dat is moeilijk in drie woorden uit te leggen. Wie er echt alles over wilt weten, moet de technische literatuur nalezen, bijvoorbeeld op de website van WorldDAB.

DAB werd in de jaren '90 ontwikkeld om voor de radio een toekomstgericht digitaal alternatief voor FM te beiden. Andere vereisten waren: zuinig (qua energie en spectrum), robuust (t.o.v. storingen), versatiel (geluid, extra info, data) en mobiel. DAB is het resultaat van twee technologische ontwikkelingen: geluidscompressie, waarmee het aantal bits van een geluidssignaal wordt gereduceerd, en COFDM, een uitgekiende digitale modulatietechniek. Met COFDM wordt niet één draaggolf gemoduleerd, zoals dat met andere traditionele systemen (AM, FM, SSB,.) het geval is, maar een aantal: in de frequentieband waarin het VRT-ensemble uitzendt zijn dat er 1536 (mod I). Elke individuele draaggolf heeft slechts een klein informatiedebiet te verwerken, waardoor het toleranter is voor storingen, en het effect van multipad ook kleiner is. En tenslotte, daardoor is het mogelijk het land te bedienen met een netwerk van zenders die allemaal op exact dezelfde frequentie (of beter: stel frequenties) uitzenden. Aan de bitstroom van het signaal worden extra protectiebits toegevoegd, waardoor de ontvanger fouten kan corrigeren, en alle bits worden nog eens grondig door elkaar gegooid (bitvervlechting) (gelukkig weet de ontvanger hoe ze moeten teruggeplaatst worden!), waardoor die fouten verspreid vallen en de correctiecodes ze gemakkelijk de baas blijven. Die mechanismen werken beter als er genoeg verschillende kanalen in één pakket worden uitgezonden. Vandaar dat een DAB-zender het liefste niet één radionet uitzendt, maar een ensemble (soms ook een multiplex genaamd) van zo'n 6 radionetten of kanalen of diensten, afhankelijk van de ruimte die we aan elke dienst toekennen. Zo'n ensemble kan flexibel worden samengesteld. De omroep bepaalt hoe hij de totale beschikbare capaciteit (zo'n 2,3 Mbit/s (ruw)) verdeelt. Die samenstelling kan zelfs in de loop van de dag veranderen. Een radionet dat 's nachts niet uitzendt, kan zijn capaciteit vrijgeven voor een datadienst, om maar iets te zeggen. Om de ontvanger de kans te geven dat allemaal goed bij te houden, is er een stukje van de totale capaciteit vast gereserveerd voor de boekhouding: in dat deeltje, dat FIC (Fast Information Channel) heet, wordt zorgvuldig bijgehouden hoe de rest van het ensemble is georganiseerd. Ook wanneer er een wijziging in de samenstelling plaats vindt, wordt dat enkele seconden op voorhand duidelijk gesignaleerd, zodat de ontvangers probleemloos kunnen volgen. De 'F' in FIC staat voor fast, omdat de codering van dat kanaal snel kan gebeuren. Dat is hard nodig, bijvoorbeeld tijdens het afstemmen. De rest van het ensemble decoderen vraagt wat meer tijd, precies door die vele mechanismen, foutcorrectie, bitvervlechting enz.. Dat is overigens ook de oorzaak van de vertraging (ongeveer 1 seconde) waarmee het geluidssignaal uiteindelijk uit je luidsprekers komt.

Waar kopen?

Bij Frans Van Eeckhout - Stereo House natuurlijk!

U vindt ons in de Iepersestraat 13 - 8800 Roeselare - 051/221891 - info@stereohouse.be