HOME INFO
VERKOOP VERHUUR REALISATIES AANBIEDINGEN NIEUWS CONTACT PRIJSLIJSTEN BIJLEREN LINKS ELEKTRO-ONDERDELEN.BE
Outletstore-hifi.be
ARCHIEF: artikelen van 2005
ARTIKELS GELUID:
Home cinema en wat u er van weten moet
5. De elektronica
Losse componenten zijn beter !
Als eerder gezegd, zijn er gewone alles-in-één systemen te koop. uiteindelijk verveelt de meeste de minder bijzondere prestaties - vooral van de luidsprekers - sneller dan men had verwacht.
Een systeem met losse componenten heeft het voordeel dat statp voor stap kan worden opgewaardeerd.
Voor veel mensen is de eerste component de receiver, één enkele eenheid die aansluitingen voor alle bronnen (DVD-speler, kabelaansluiting, VCR,...) beizt en een omschakelmogelijkheid om naar de gewenste bron te luisteren, een ingebouwde AM/FM tuner om naar uw favoriete radiozenders te luisteren, zeer hoogwaardige digitale signaalbewerking (veel afgekort tot DSP - Digital SIgnal Processing), om de verschillende surround sound formaten (verderop meer daarover) en, tenslotte, een meerkanaals eindversterker die het vermogen voor alle luidsprekers levert zodra u dat nodig heeft.
Mocht u de indruk hebben dat er in zo'n component heel veel gebeurt, dan heeft u gelijk! Eigenlijk is de receiver veruit het gecompliceerdste apparaat in elk home cinema systeem. Anderzijds zijn erceivers zeer gemakkelijke en plaats besparende apparaten die juist daarom door velen worden gekozen. Het goede nieuws is dat receivers uitstekende prestaties bieden.
De surround processor
De surround processor is het zenuwcentrum van uw systeem en vormt de verbinding van alle componenten.
De bronnen (DVD en CD-speler, VCR's, satelliet- en kabelverbindingen) worden met de processor verbonden en geven audio en video informatie, analoog zowel als digitaal. Doorgaans zijn de digitale signalen op een of andere manier gecodeerd. En natuurlijk kunt u de processor opdracht geven wat er moet gebeuren, de moderne typen kiezen zelf automatisch de juiste functie en decoderen dienovereenkomstig. Heeft de processor het gekozen signaal gedecodeerd, dan wordt het beeld naar de TV en het audiosignaal naar de versterker gestuurd en uiteindelijk naar de luidsprekers.
Veel processors hebben de mogelijkheid verschillende bronnen naar bepaalde van het huis te sturen. Vaak kan ook het audiosignaal nog worden aangepast aan persoonlijke wensen en smaak.
Interessant is ook te weten dat sommige processors zelfs analoge signalen in digitale omzetten voordat zij deze door de actieve schakelingen sturen. Digitale signalen worden uiteraard onaangetast gelaten. Nadat de processor alle nodige decodering heeft uitgevoerd, zet een digitaal/analoog conversie het signaal weer om naar analoog zodat de versterker het kan versterken.
Videosignalen blijven doorgaans analoog, van bron tot beeldscherm. Mocht u dit verbazen, DVD-spelers werken met digitale discs, maar het video uitgangssignaal is analoog.
Wat u nodig heeft:
|
|||||||||
|
|||||||||
|
|||||||||
|
Ingangen en uitgangen
Maak een overicht van alle bronnen die u wilt bekijken/beluisteren via uw nieuwe home cinema systeem. Vergeet ook "normale" bronnen als MG (middengolf) en FM niet, cassettedecks,... En dan de nieuwere digitale bronnen. Misschien heeft u wel twee of meer DVD en CD-spelers, een satelliet TV en in de toekomst satelliet-radio. Dan nog kabel-TV, een videospelletje en een computerverbinding en het Internet.
Heeft u een overzicht van alles dat u nodig heeft, voeg dan voor de zekerheid nog een extra ingang toe. Kijk dan naar een processor met voldoende ingangen voor alle benodigde bronnen.
Vervolgens de uitgangen. Wilt u in meerdere kamers over de audio- en videosignalen beschikken? Wat voor een TV gebruikt u en welke aansluitingen geven het beste beeld? De meeste uitgangen van de processor maken gebruik van cinchconnectoren.
Relax. Mocht het allemaal een beetje veel lijken, geen zorg. Ook hier kan Frans Van Eeckhout u veel uit handen nemen. Maar het kan nooit kwaad van te voren een beetje huiswerk te maken.
Surround sound formaten
Waarschijnlijk is dit het meest verwaarende deel van het home theater. Dat komt omdat er nu acht verschillende formaten zijn, die ieder weer andere voordelen menen te hebben. Hier zijn ze: Dolby Pro Logic, Dolby Pro Logic II, Dolby Digital, Dolby Digital EX, DTS, DTS EX, DTS ES Discrete en DTS Neo:6.
Zoals u ziet hebben zowel Dolby als DTS meerdere systemen in het surroundspel.
Een beknopt overzicht van de formaten:
 |
Dolby Pro Logic: dit 4.0 formaat was de top in de analoge surround wereld. Dolby Pro Logic biedt - met de juist gecodeerde bron uiteraard - Links, Centrum, Rechts front kanalen en één Surround kanaal. Pro Logic is echter een matrix systeem met een zekere overspraak tussen de kanalen. In de meeste gevallen is dit niet hoorbaar. Pro Logic wordt nog steeds gebruikt voor het decoderen van het audiodeel van veel videobanden en televisie-uitzendingen. |
 |
Dolby Pro Logic II: een recente en zeer vooruitstrevende opwaardering van de Pro Logic matrix versie van surround sound. Het surround signaal is nu ook stereo en het is nu een echt 5.0 formaat met tevens een grotere kanaalscheiding dan voorheen. Pro Logic II omvat twee functies (film en muziek) die het uiterst geschikt maken voor meerdere surround toepassingen die niet werken met Dolby Digital of vergelijkbare "discrete" technologieën. Dolby Pro Logic II kan de surround weergave van videobanden dramatisch verbeteren. |
 |
Dolby Digital: dit is het oorspronkelijke 5.1-formaat. "Discrete" in de zin dat de scheiding tussen de kanalen totaal is, een belangrijk punt wanneer de positie van het geluid exact bepaald moet kunnen worden. De grote meerderheid van het meerkanaals programmamateriaal wordt tegenwoordig in Dolby Digital aangeboden en het is de facto de standaard in digitale surround. |
 |
DTS: concurrent van Dolby die aanvankelijk superieur klonk vanwege de geringere digitale compressie die werd toegepast om het geluid van de mixagestudio (waar het filmgeluid tot stand komt) naar de huiskamer te brengen. Recente vergelijkingen bewezen dat die stelling moeilijk vol te houden is, vooral met DVD, waarop een sterkere compressie van het oorspronkelijke DTS formaat wordt toegepast. |
 |
Dolby Digital EX: een variant op Dolby Digital met een derde surround kanaal toegevoegd aan de twee in Dolby Digital. Dit extra kanaal - Centrum Achter genoemd of Surround Achter - is niet discreet maar matrix gecodeerd op de stereo surround informatie. Technisch zoy het strikt genoemn dan 5.1+ worden, maar over het algemeen wordt het aangeduid met 6.1-formaat. het geeft de geluidstechnici wat meer mogelijkheden om een overtuigend ruimtebeeld en richting in surround te creëren. U heeft er Dolby Digital EX gecodeerde software voor nodig, een EX decoder en een extra achter luidspreker (of luidspreker paar) om de voordelen te kunnen horen. |
 |
DTS Surround ES: concurrent van en vergelijkbaar met Dolby Digital EX. |
 |
THX: helemaal geen surround sound systeem, al wordt het er wel vaak voor aangezien. THX is een standaard en een reeks technologieën die er voor zorgen dat een home theater ook klinkt als een home theater. In die zin wordt het audiosignaal nog eens behandeld nadat het is gedecodeerd. Hoewel algemeen geaccepteerd als hoogwaardig reproductie van fikmgeluid, is THX enigszins controversieel als het gaat om muziekweergave. |
Wat belangrijk is
Er is heel wat discussie - om het eens voorzichtig uit te drukken - over de geluidskwlaiteit van de verschillende surround sound systemen. Wij menen dat u met veel plezier zult luisteren naar elk systeem mits uw systeem correct is opgezet en gekalibreerd. Frans Van Eeckhout zal u daarin graag ter zijde staan.
U dient echter te weten dat er ca. 10 000 DVD's beschikbaar zijn, alle Dolby gecodeerd. Bijna 2 000 daarvan bezitten volledige 5.1 codering. Vergelijk dat met de ca. 200 DVD's met een andere codering.
De eindversterker
Waar de processor het zenuwcentrum van uw home theater is, is de eindversterker uitvoerder. Deze stuurt de belangrijkste component in elk systeem - de luidspreker.
Luidsprekers accepteren niet zomaar passief het signaal van de versterker. In feite verzetten ze zich ertegen. Om het nog gecompliceerder te maken hebben ze zelfs eigenschappen waardoor ze moeilijk onder controle te krijgen zijn, zoals een retoursignaal naar de versterker: eigenlijk zeggen ze iets terug!
Hoe werkt een versterker onder deze omstandigheden? Helaas moet gezegd dat sommige dat niet doen. Sommige versterkers zijn al snel instabiel en geven dan ernstige vervorming. In extreme gevallen kan een versterker zichzelf opblazen in een poging een moeilijke luidspreker te sturen.
Het antwoord ligt in de balans die er moet zijn tussen de eindtrap van de versterker en zijn voeding. Het is de voeding die de basis vormt van elk goede versterker en de eindtrap levert daadwerkelijk het vermogen aan de buitenwereld af.
Een goede voeding is echter een kostbare zaak. Deze zorgt ervoor dat de versterker aan elk kanaal het vermogen kan leveren - desnoods aan alle tegelijk. Een ontoereikende voeding levert vervorming op.
Waar moet u op letten bij een versterker? Alleereerst natuurlijk of deze in staat is alle luidsprekers aan te sturen op het niveau dat u prettig vindt. Anders gezegd, geeft de versterker voldoende vermogen en kan deze dat aan alle luidsprekers gelijktijdig leveren? Voor hen die bijvoorbeeld in een appartement wonen zullen de eisen qua vermogen aan de bescheiden kan zijn. Anderen die absoluut de volle impact van een ardbeving in de grote woonkamer willen ervaren, zal heel wat meer vermogen op het verlanglijstje staan.
Het is helaas moeilijk te beoordelen hoeveel vermogen nodig is. Dat komt onder meer doordat veel fabrikanten zo hun eigen methoden van specificeren hebben en het vergelijken van specificaties daardoor vrijwel onmogelijk is.
Hier een paar aanwijzingen:
- 'RMS' en 'piekvermogen': RMS staat voor Root Mean Square. Het is een technische term die we niet verder zullen uitleggen. Het wil zeggen gemiddeld, continu vermogen simpel gezegd. Alle andere termen slaan op een of andere vorm van kortstondig te leveren vermogen.
- Aantal uitgestuurde kanalen: Sommige fabrikanten geven vermogens op terwijl slechts twee kanalen in bedrijf zijn! Op die manier zijn de cijfers geflatteerd: wanneer u betaalt voor een meerkanaals versterker dient deze het vermogen te leveren met alle kanalen in werking!
- Frequentiebereik (ook wel 'bandbreedte'): Het gebied waarover de versterker het opgegeven vermogen kan leveren. Sommige fabrikanten geven het vermogen alleen op als bv. 100 W bij 1 kHz, een toon in het middengebied die elke versterker goed aan kan. Waar het echt om gaat is wat de versterker aan de uiteinden van het hoorbare gebied doet. Het zou ideaal zijn wanneer een versterker een bandbreedte zou hebben van 20 Hz (lage bas) tot 20 kHz (hoogste hoog). Het is algemeen geaccepteerd dat het menselijk gehoor van 20 Hz tot 20 kHz loopt, vandaar.
- Vervorming: Een goede versterker voegt niets toe en laat niets weg van het door de processor aangeboden signaal. Elke afwijking daarvan noemen we vervorming en wordt uitgedrukt in een percentage van het hele signaal. Hoewel lage vervormingscijfers beter zijn, is het de vraag of waarden beneden de 1 % nog wel hoorbaar zijn. De moderne technologie echter heeft aanzienlijk betere cijfers en een vervorming van 0,03 % is niets bijzonders. Ook deze getallen dienen gemeten te worden met alle kanalen in bedrijf.
- Impedantie: Gemeten in ohm geeft dit getal simpelweg de weerstand van de luidspreker tegen het signaal van de versterker. Belangrijk is dat een andere impedantie ook een ander vermogen oplevert en sommige fabrikanten maken daar gebruik van om hun vermogenscijfers op te krikken. Zo kan een versterker van 75 watt per kanaal aan 8 ohm eenvoudig worden "opgewaardeerd" tot een van 100 waat per kanaal door de impedantie te verlagen naar 6 ohm!
Het punt is hier natuurlijk dat u altijd voorzichtig moet zijn bij het vergelijken van versterkerspecificaties.
Ga naar het volgende hoofdstuk
Keer terug naar het vorige hoofdstuk
Inhoud "HOME CINEMA EN WAT U ERVAN WETEN MOET":
- Inleiding
- Een paar basisvragen:
het voordeel van losse componenten - opstellen in welke kamer - luisteren en leven - Het videodeel van het home theater:
wat u te zien krijgt - wanneer is "groot" werkelijk "groot genoeg"? - composiet, s-video en component videosignalen - Omringd door luidsprekers:
wat u hoort - wat u nodig heeft - opstelling - de subwoofer - maar er is meer! - De elektronica:
losse componenten zijn beter! - de surround processor - ingangen en uitgangen - surround sound formaten - wat belangrijk is - de eindversterker - Relax
uw audio/video specialist